Özet:

İnşaat sektörü, küresel ölçekte en yüksek doğal kaynak tüketimine ve karbon salınımına neden olan sektörlerden biridir. Depremler ve kentsel dönüşüm projeleri sonucu ciddi miktarda inşaat ve yıkıntı atıkları (İYA) ortaya çıkmakta ve bu atıklar geri dönüştürülmediği takdirde çevresel açıdan sorun oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası ortaya çıkan İYA’ların beton üretiminde geri dönüşüm agregası (GDA) olarak kullanımının mekanik ve çevresel etkileri incelenmiştir. Hazırlanan beton karışımları, ileri mekanik testler ve kapsamlı yaşam döngüsü analizi (YDA) ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar, GDA içeren betonların kontrol numunesine kıyasla benzer mekanik performans sergilediğini ve çevresel sürdürülebilirlik açısından üstün özelliklere sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Beton karışımları, modern inşaat uygulamalarının gerektirdiği basınç dayanımı ve işlenebilirlik kriterlerini başarıyla karşılamaktadır. Dahası, GDA’ların doğal agregalara kıyasla hammadde kullanımını ve karbon ayak izini önemli ölçüde azalttığını göstermektedir. Böylece, deprem atıklarının beton üretiminde kullanılması; atık yönetiminde verimliliğin artırılması, döngüsel ekonominin desteklenmesi ve çevre dostu üretim süreçlerinin yaygınlaştırılması açısından büyük avantajlar sunmaktadır.